Ο καλός φίλος, καταλανός ελληνιστής Αουζέβι Αγιένσα, εδώ και λίγους μήνες πανάξια εκλεγμένο αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών, είχε από χρόνια προσκαλέσει συμπατριώτες μας φίλους του, να επισκεφθούν την καυχώμενη και για τις ελληνικές ρίζες της, πατρίδα του. Αυτός σύστησε στους φίλους εκπαιδευτικούς του Γυμνασίου Άμφισσας την εξαίρετη καταλανή καθηγήτρια των αρχαίων ελληνικών Lina Vilamitjana (Λίνα Βιλαμιτζάνα). Η σύμπραξη με το σχολείο InstitutMontgr? έφερε την αντιπροσωπεία απ? την Καταλωνία, πριν από ένα μήνα στην Άμφισσα. Γρήγορα έφθασε και η ώρα ανταπόδοσης της φιλικής επίσκεψης στην Ισπανία.

Δώδεκα μαθητές της Γ΄ Γυμνασίου Άμφισσας, η Γαρουφαλιά, η Μαριλίζα, η Εβελίνα, η Μαριάννα, η Γεωργία, ο Λουκάς, ο Δημήτρης, ο Νίκος Δ, ο Δήμος, ο Κώστας, ο Παύλος κι ο Νίκος Τ. και τρεις συνοδοί τους εκπ/κοί, ο Γ. Κολιαβάς, η Χ. Δαγλίδου κι ο Δ. Παλούκης, με την αμέριστη βοήθεια του Περιφερειάρχη Στερεάς Ελλάδας Κ. Μπακογιάννη και του αντ/χη Φωκίδας Ε. Κατσαγούνου, τις βαλίτσες και τις ευχές των οικείων και φίλων, ξεκίνησαν το πρωί της Παρασκευής 31 Μαρτίου 2017 για το αεροδρόμιο.

Πήραν την πτήση για Βαρκελώνη και προσγειώθηκαν στο αεροδρόμιό της μετά από 2.45΄ ώρες, στις 4.40΄ τοπική ώρα το απόγευμα. Με λεωφορείο κατευθύνθηκαν στο κέντρο της πρωτεύουσας της Καταλωνίας, λαμβάνοντας τις πρώτες εικόνες ενός φωτεινού ανοιξιάτικου απογεύματος στην περίφημην αυτή πόλη. Αποβιβάστηκαν κατευθυνόμενοι διά της passeig de gr?cia οδού στο metro, θαύμασαν τις σχεδιασμένες απ? τον  Καταλανό αρχιτέκτοναA. Gaud? (1852-1926) προσόψεις των μεγάλων κτιρίων του δρόμου. Με εντυπώσεις όχι πολύ θετικές απ? τους υπόγειους σταθμούς και τις μη εξυπηρετικές, για ξένους επισκέπτες, επιγραφές του  metro, κατευθύνθηκαν στην περιφερειακή περιοχή, που είχε κλειστεί κατάλυμα, ένα youthhostel (ξενώνας νεότητας) κοντά στη στάση Vallcarca. Ανηφοριές ? κατηφοριές, νύχτωνε κι η κούραση επιβάρυνε τους νεοαφιχθέντες, ώσπου έφθασαν σ? ένα όμορφο εξωτερικά, με θέα κι εσωτερικά ωραία διακεκοσμημένο ξενώνα. Ο καλός κάτοχος καστιλιάνικης και καταλανικής γλώσσας, Γ. Κολιαβάς ανέλαβε δράση κι οι ταξιδιώτες, άφησαν αποσκευές, δεν ενθουσιάστηκαν με τα δωμάτια ? τις προσφερόμενες υπηρεσίες και βγήκαν γρήγορα για φαγητό. Δοκίμασαν για πρώτη φορά τις καταλανικές γεύσεις και σχεδίασαν την επόμενη μέρα των επισκέψεών τους στα αξιοθέατα της πόλης. Περπατώντας στους δρόμους, πάνω από μια ανισόπεδη ??γέφυρα??, την προσοχή τράβηξε ψηλά πάνω στην κορυφή λόφου, ο έξοχα φωτισμένος καθεδρικός ναός της πόλης. Γυρνώντας, η κούραση τους έκλεισε γρήγορα τα μάτια, παραβλέποντας ελλείψεις και διαψεύσεις.

Πρωινό της 1ης Απριλίου, αναχώρηση για τη Σαγράδα Φαμίλια, Templo Expiatorio de la Sagrada Familia (Εξαγνιστικός Ναός της Ιερής Οικογένειας) γιγαντιαία ρωμαιοκαθολική εκκλησία  σχεδιασμένη από τον Αντόνι Γκαουντί, έργο που τον κατέταξε στο Πάνθεο των μεγάλων αρχιτεκτόνων, σύμβολο της πόλης κι απ? τα ελάχιστα ημιτελή μεγάλα αρχιτεκτονικά έργα στον κόσμο, Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.  Το Νοέμβριο του 2010 εγκαινιάστηκε και καθαγιάστηκε από τον Πάπα Βενέδικτο ΙΣΤ΄ κι έγινε Βασιλική για να τελείται εκεί η Θεία Λειτουργία και να την παρακολουθούν οι πιστοί. Η κατασκευή της  είχε ξεκινήσει το 1882, ο Γκαουντί, τη μεταμόρφωσε με το αρχιτεκτονικό και μηχανικό στυλ του, συνδυάζοντας το γοτθικό ρυθμό και μορφές Μοντερνισμού με φιλόδοξες διαρθρωτικές κολόνες και αψίδες. Οραματιζόταν έναν Καθεδρικό που θα αποτελούσε το σύμβολο της Καθολικής πίστης όλης της Καταλονίας. Σύμφωνα με τα σχέδιά του, η κρύπτη του Ναού θα σχημάτιζε έναν Λατινικό Σταυρό, ο οποίος θα περιβαλλόταν από 7 παρεκκλήσια αφιερωμένα στα 7 αμαρτήματα και τα 7 μαρτύρια του Άγ. Ιωσήφ. Πάνω από αυτά θα υψώνονταν συνολικά 18 πύργοι, ο καθένας των οποίων θα αντιπροσώπευε τους 12 Αποστόλους, τους 4 Ευαγγελιστές, την Παρθένο Μαρία και τον Ιησού. Μια Βιβλική παραβολή τον οδήγησε στο να κατασκευάσει τις καμπάνες της Σαγράδα Φαμίλια στη μορφή που παίρνει η άμμος όταν πέφτει από ύψος.  Ο Γκαουντί δούλεψε για 43 χρόνια κι όταν πέθανε το 1926, λιγότερο από το ? του έργου είχε ολοκληρωθεί. Το 1952 ξεκίνησαν ξανά εργασίες στον ναό, που ποτέ τους δεν ολοκληρώνονταν. Σήμερα εξακολουθεί να χτίζεται κι υπολογίζεται πως, ακόμη και με τα πλέον σύγχρονα τεχνικά μέσα κατασκευής, να ολοκληρωθεί το 2030! 

Με την αποβίβαση των ελλήνων επισκεπτών απ? το metro, εντυπωσιακές ήταν οι εικόνες καθώς η ομάδα πλησίαζε. Έχοντας από καιρό κλείσει εισιτήρια εισόδου, ενώ ο ουρανός συννέφιαζε, δε δυσκολεύτηκαν να περάσουν, αντίθετα από ένα συγκεντρωμένο πλήθος, που στεκόταν στον προαύλιο χώρο. Οι οξυγώνιες πανύψηλες απολήξεις των γραμμών, οι ατέλειωτες σειρές των κιόνων, η πέτρα οικοδόμησης, ο λιτός εσωτερικός διάκοσμος, οι διάφοροι παράπλευροι- υπόγειοι χώροι και το πολύβοο πλήθος, εντυπώθηκαν στη μνήμη, που θα ενισχύεται κι απ? τις πολλές φωτογραφίες που βγήκαν στο μοναδικό αυτό μνημείο. Μια σιγανή βροχή, που δεν κράτησε, λίγα αναμνηστικά, αγορασμένα απ? τον εξωτερικό του ναού χώρο και πάλι με το metro για το πάρκο G?ell(Γκουέλλ) στα βόρεια προάστια της Βαρκελώνης που είναι το απαύγασμα της νατουραλιστικής έκφρασης του Γκαουντί. Μαικήνας του υπήρξε ο δον Αουζέβι Γκουέλλ. Η  40χρονη φιλία τους έδωσε την ευκαιρία στον Αντόνι να υλοποιήσει πολλά απ? τα σχέδιά του. Κατά την Ανατολική του περίοδο κατασκεύασε και το σπίτι όπου διέμενε ο Α. Γκουέλλ, το Palacio G?ell  μαζί με την έκταση που το περιέβαλλε, το G?ell Estate.

Ξεκίνησε να το κατασκευάζει το 1900 και το ολοκλήρωσε 14 χρόνια μετά ως έναν τεράστιο Κήπο. Μέσα στην αχανή έκταση του, έχτισε πολύχρωμα κτίρια σαν τα ζαχαρωτά σπίτια του παραμυθιού Χάνσελ και Γκρέτελ, σκάλισε πάνω στον φυσικό βράχο μορφές, ανάμεσα τους και μια Καρυάτιδα. Στην είσοδο του κατασκεύασε μια μεγάλη σκάλα, την κορυφή της οποίας διακόσμησε με το σύμβολο του πάρκου, μια πολύχρωμη σαλαμάνδρα.

Σήμερα το Πάρκο Γκουέλλ, στην είσοδο του οποίου βρίσκεται και το σπίτι που έμενε ο Γκαουντί και χρησιμεύει ως Μουσείο, αποτελεί τον 2ο πιο δημοφιλή τόπο επίσκεψης στην πόλη, μετά την Σαγράδα Φαμίλια. Ανακούφιση των ελλήνων επισκεπτών στις ανηφοριές του λόφου, ήταν οι κυλιόμενες εξωτερικές σκάλες. Το πάρκο με θαλλερή βλάστηση και χωμάτινους δρόμους, προσέφερε πανοραμική θέα της Βαρκελώνης, ώς κάτω στη θάλασσα. Κατεβαίνοντας η ομάδα επισκέφθηκε και το σπίτι ? Μουσείο του περίφημου αρχιτέκτονα, με σχεδιασμένα απ? τον ίδιον έπιπλα και καθημερινά του σκεύη, στα δωμάτια εργασίας, προσευχής κι ύπνου. Βγαίνοντας απ? την πλαϊνή είσοδο, και περνώντας μπροστά από την  πλευρά με ξεχωριστά διαμορφωμένο περίβολο και κτίρια, η ομάδα βρέθηκε να περπατεί σε σε μιαν εξαίσια συνοικία με θρησκευτικό σχολείο, νοσοκομεία, μοναστήρια κι άλλα επιβλητικά κτίρια. Η αναζήτηση ενός εστιατορίου, ήταν πια μεσημέρι, έδωσε ξεκούραση και δοκιμή καινούργιων γεύσεων, φαγητών και γλυκισμάτων με σκέψεις για ομοιότητες και διαφορές με ελληνικά αντίστοιχα, παρόμοια...

Ακολούθησε μια μικρή περιπλάνηση σε δρόμους και πλατείες, ο καιρός ψύχραινε και βροχή ερχόταν, οπότε έγινε αλλαγή στο πρόγραμμα κι επιβίβαση στο metro για μια μακρινή διαδρομή, ώς το περίφημο CampNou. Περιοχή με φαρδείς δρόμους, πλατείες και παλαιά περιφραγμένα- διατηρητέα κτίρια, ώσπου πρόβαλαν οι ατέλειωτες γηπεδικές κ.λπ. εγκαταστάσεις της θρυλικής ομάδας της Καταλωνίας. Απ? την πρώτη στιγμή γίνεται εκεί εμφανής η κορύφωση της εμπορικής εκμετάλλευσης του διεθνώς εξακτινωμένου κόσμου του θεάματος. Αλμυρό εισιτήριο εισόδου, ηλεκτρονικά εξασφαλισμένο μήνες πριν. Απόγευμα Σαββάτου, χωρίς αγώνα της ομάδας κι οι διαμορφωμένοι σε Μουσείο χώροι κατάμεστοι. Φωτογραφίες, κύπελα, videowalls, φανέλες κ.λπ. σε ατέλειωτες σειρές, ορόφους. Έξω μπόρα με αστραπόβροντα. Μέσα θόρυβοι, ενθουσιασμός, οπαδικό ντοπάρισμα. Έξοδος στις τεράστιες σκεπασμένες κερκίδες. Κι εδώ πλήθος για φωτογράφιση- ??ξενάγηση??, ώς κάτω στον πολύ περιορισμένο χώρο κίνησης των επισκεπτών, όσο βολτάρουν οι προπονητές στους αγώνες. Από υψηλόβαθμα στελέχη πολυεθνικών, προδιδόμενα απ? την εμφάνιση, ως νεαρές γιαπωνέζες με τη φανέλα της Μπαρσελόνα, να  ??ξεναγούνται?? και να ποζάρουν στο φακό στο αχανές γήπεδο. Το πέρασμα απ? το κατάστημα πωλήσεων, άφησε πολύ ελαφρότερους τους μικρούς έλληνες εκδρομείς... Τουλάχιστον δεν αγόρασαν... αυθεντικό χόρτο, σε σχήμα φυλαχτού, αναμνηστικό!

Επιστροφή στο κέντρο της ελκυστικής Βαρκελώνης. Η βροχή είχε σταματήσει. Νυχτερινός περίπατος, ψώνια και φαγητό. Μόλις γύρισε η αποστολή στον ξενώνα, μια απρόσμενα δυσάρεστη έκπληξη τους περίμενε. Αντί μείωσης του συμφωνημένου γραπτώς εβδομάδες πριν τιμήματος, από τη μη παροχή κάποιων ουσιωδών κι αυτονόητων υπηρεσιών ξενοδοχίας, ο ανεύθυνος υπάλληλος ζητούσε ένα επιπλέον ποσό κι άμεση καταβολή! Τα παιδιά αποσύρθηκαν για ύπνο ? ξεκούραση κι συνοδοί σθεναρά κι ανυποχώρητα, επανέφεραν τα πράγματα στα γραπτώς, διαδικτυακά συμφωνηθέντα, χάνοντας δυο ώρες απ? τη δική τους ανάπαυση.

Κυριακή 2 Απριλίου, όλοι πανέτοιμοι το ηλιόλουστο πρωί με τις βαλίτσες στο metro, μετακινήθηκαν ώς ένα σημείο κι από κει με σιδηρόδρομο τράβηξαν για τον δεύτερο και κύριο σταθμό του ταξιδιού στην Καταλωνία. Μια πράσινη πεδινή ενδοχώρα τους περίμενε βγαίνοντας απ? τη Βαρκελώνη, με μικρά ποτάμια κάπου κάπου να τη διακόπτουν. Στο σταθμό της Fla?? που κατέβηκαν, μεσημέρι πια, τους περίμεναν οι φίλοι, με πανώ στα ελληνικά ??καλωσήλθατε??. Συγκινητική υποδοχή, μοίρασμα των παιδιών, σε κάθε μια οικογένεια που θα τα φιλοξενούσε και μετάβαση με ΙΧ αυτοκίνητα στην Torroella (Τορροέλλια). Φαγητό και ξεκούραση, ως μια πρώτη γνωριμία με την περιοχή, το απόγευμα ? βραδάκι. Τους εκπαιδευτικούς δέχτηκαν στο σπίτι τους στο Tor (Τορ) η Λίνα και στο Pils η Τερέζα. Η πρώτη, ζουν με το σύζυγό της (και τα 3 μεγάλα τους παιδιά, που πηγαινοέρχονται, ταξιδεύουν, σπουδάζουν) σε ένα τριόροφο άνετο και με χάρη διακεκοσμημένο αγροτόσπιτο, κοντά στις μεγάλες φυτείες μηλιών που καλλιεργούν κι εμπορεύονται τα μήλα που παράγουν.

Το γεύμα του καλωσορίσματος και τα τσουγκρίσματα των ποτηριών, αντάξια αρχαίας ξενίας, επισπεύστηκαν για ένα ταξίδι ώς το Figueres (Φιγέρας), για να προλάβουν οι επισκέπτες να δουν, πριν κλείσει το απόγευμα, το Μουσείο Νταλί. Ένας επιβλητικός και μοντέρνος εξωτερικά χώρος, κρύβει το διαμορφωμένο σε Μουσείο Θέατρο, με την εμβληματική μαύρη κάντιλλακ στην είσοδο και τις αίθουσες με τους πίνακες και τα λοιπά εκθέματα περιμετρικά της πολύ μεγάλου ύψους σκηνής. Το μουσείο είναι ένα απ? τα 3 πρώτα σε επισκεψιμότητα στην Ισπανία και η Λίνα ανέλαβε την αναγκαία ξενάγηση ? κατατόπιση των επισκεπτών. Πολύς ο κόσμος και την απογευματινήν εκείνην ώρα, μαθητές απ? την Ιταλία με τους καθηγητές των κ.ά. Υψηλή αισθητική συγκίνηση και τα συνακόλουθα συναισθήματα μπροστά στα έργα, γνωστά και μη από φωτογραφίες σε βιβλία κυρίως, ενός απ? τους σημαντικώτερους πρωτοπόρους ζωγράφους του 20ού αι. Πρόλαβαν, αλλά δε χόρτασαν να δουν οι έλληνες ταξιδιώτες, όταν το μουσείο έκλεισε τις πύλες του, μπαίνοντας μετά και στον παρακείμενο μεγαλόπρεπο ναό του Αγ. Πέτρου, που έχει δεχτεί κι αυτός εξωτερικά την επίδραση του ονομαστού του ??γείτονα??. Ένα αναψυκτικό στην πλατεία του Φιγέρας, ενώ ερχόταν με ελαφρά ψύχρα το βράδυ.

Στην επιστροφή έγινε παράκαμψη σε ένα χωματόδρομο, για μια σύντομη συνάντηση ? χαιρετισμό στο μικρό χωριό Riumors (Ριουμόρς) όπου το σπίτι (ενός απ? τους δυο εμπνευστές του Προγράμματος ανταλλαγής) του Α. Αγιένσα. Ο εξαιρετικός ελληνιστής και γόνιμος συγγραφέας έχει επιλέξει με τη βάσκα σύζυγό τους, επίσης καθηγήτρια των αρχαίων ελληνικών και τα δυο τους παιδιά, να ζουν σ? αυτό το μικρό χωριό. Πολύ χαρούμενος που οι έλληνες επιτέλους, ανταποδίδουν τις επισκέψεις του στη ??Γη των Θεών?? τους υποδέχτηκαν στο απλό, με χάρη και πολλή Ελλάδα διαμορφωμένο σπιτικό τους. Επτά άτομα είχαν τόσα να πουν, με ενδιάμεσους μεταφραστές τον οικοδεσπότη και τον Γ. Κολιαβά, αλλά και τα αγγλικά όλων, που δε θα έφθανε η ώρα ώς το πρωί! Του ζητήθηκε ένα απ? τα τελευταία βιβλία του, που ενώ αφορά και στον τόπο μας, έτυχε να λείπει απ? τη ΔΒΑ. Προσφέρθηκε κι αυτό κι άλλα και μαζί φιλέματα στους φερμένους απ? την Ελλάδα φίλους. Νύχτα πια πίσω στο Τορ, φαγητό, συζητήσεις για το πρόγραμμα της επομένης  και κατάκλιση στο ζεστό και φιλόξενο σπιτικό.

Δευτέρα 3 Απριλίου πρωί, όλοι στο Σχολείο το InstitutMontgr?. Είναι ένα σχετικά πρόσφατο οικοδόμημα (25ετίας) μακρόστενο, ψηλό, διόροφο χωρίς καμιάν έντονην αρχιτεκτονικήν ιδιαιτερότητα, ίσως μια προνοητική κατασκευή ? άνοιγμα των παραθύρων γι? αποφυγή του ενοχλητικού τους ζεστούς μήνες ήλιου, χτισμένο στις παρυφές και πάνω απ? την πόλη ενός χαμηλού βουνού, που σε βράχο στην κορυφή του δεσπόζει ένα δυσπρόσιτο κάστρο. Όπως ειπώθηκε, αυτό χτίστηκε χωρίς να χρησιμοποιηθεί, αποτελεί όμως σημείο προσανατολισμού στην ευρύτερη περιοχή. Ένας μακρός διάδρομος διατρέχει το εσωτερικό του Σχολείου και στις δυο πλευρές του υπάρχουν αίθουσες διδασκαλίας, πολλαπλών χρήσεων, βιβλιοθήκη, εργαστήρια και γραφεία. Έξω υπάρχει ένα μεγάλο προαύλιο, το μισό δενδροφυτευμένο. Σ? αυτό φοιτούν 500 μαθητές από την Τορροέλια και τη γύρω περιοχή κι ο Σύλλογος διδασκόντων αριθμεί 47 μέλη.

Στο InstitutMontgr?

Συστεγάζει 4τάξιο αντίστοιχο του δικού μας Γυμνάσιο και 2ετές Λύκειο. Αρκετοί μαθητές έχουν προέλευση απ? την Αφρική. Υπάρχει ειδική μέριμνα ενσωμάτωσής τους, με προτεραιότητα κι επιμονή στην εκμάθηση, προφορικά κατ? αρχάς, της καταλανικής γλώσσας. Το Σχολείο διευθύνει ένας καθηγητής Μαθ/κών, ο κ. Jordi Plaja i Aynier επικουρούμενος θεσμικά από τρία ακόμη στελέχη. H μέρα επίσκεψης της ελληνικής αποστολής κι όλη η εβδομάδα ήταν αφιερωμένη στη σύνθεση εργασιών κι οι μαθητές έχοντας ενώσει 2-4 τα θρανία τους, κάθονταν γύρω ? γύρω σε ομάδες και δούλευαν ήσυχα υπό την επίβλεψη των καθηγητών τους. Οι μαθητές απ? την Άμφισσα ήταν ευχαριστημένοι απ? τις συνθήκες φιλοξενίας στα σπίτια των καταλανών φίλων τους, έγιναν εισερχόμενοι δεκτοί υπό τους ήχους κλασικής μουσικής. Οι μαθητές του InstitutMontgr? είχαν φτιάξει ένα πανώ καλωσορίσματος με λέξεις ελληνικές και τις αντίστοιχες καταλανικές και παρέστησαν ένα σύντομο δρώμ

ενο με περικεφαλαία, ασπίδες και δόρατα.

Στην αίθουσα της Βιβλιοθήκης ο Δ/ντής υποδέχτηκε την ελληνική αποστολή με θερμά λόγια, κατατόπισε σύντομα για το Σχολείο και τα εκεί εκπαιδευτικά πράγματα, ευχήθηκε επιτυχία στο Πρόγραμμα και ??καλή διαμονή?? στους επισκέπτες. Οι δικοί μας εκπ/κοί, στα ελληνικά και τα καταλανικά, μετέφεραν χαιρετισμούς απ? την Ελλάδα, αναφέρθηκαν στους δεσμούς της χώρας και της Φωκίδας ειδικά με την Καταλωνία, πρόσφεραν αναμνηστικά δώρα στο Σχολείο και τον Δ/ντή (ένα κάδρο του ιστορικού Γιαγτζείου διδακτηρίου, ένα βιβλίο και μια μια παλιά γκραβούρα σε περγαμηνή) κι ευχαρίστησαν για την υποδοχή και τη φιλοξενία. Οι καταλανοί μαθητές ακολούθως, πρόσφεραν στους έλληνες φίλους τους από μια τσάντα, με το όνομα καθενός/μιάς γραμμένο απ? έξω με αναμνηστικά δώρα απ?το Σχολείο τους και την περιοχή σε κλίμα συγκίνησης. Η αποστολή περιηγήθηκε στους χώρους του Σχολείου. Μια μικρή αίθουσα, η Λίνα την έχει διαμορφώσει κατάλληλα με αφίσες στα ελληνικά, βιβλιοθήκη αρχαίων συγγραφέων για τη διδασκαλία του μαθήματος. Υπηρετούν 4 καθηγητές της καταλανικής γλώσσας, 3 της ισπανικής και 1 των αρχαίων ελληνικών.

Στην αίθουσα-κυλικείο των διδασκόντων οι καθηγήτριες είχαν παρασκευάσει κι έφεραν κέικ μαζί με τον καφέ, συνεχίστηκε εκεί η κουβέντα με τον καθηγητή των οικονομικών για το 2ετές εκπονούμενο Πρόγραμμα στο Σχολείο της θεωρητικής και πρακτικής κατάρτισης των μαθητών στο εμπόριο. Με το χτύπημα του κουδουνιού, όλοι έτρεξαν στις αίθουσες για την κανονική συνέχιση του μαθήματος. Οι καταλανοί μαθητές της εκπ/κής ανταλλαγής πήραν τους φίλους τους και βγήκαν στην πόλη για ξενάγηση. Η Τορροέλια είναι μια πόλη χτισμένη τη ρωμαϊκή εποχή με όμορφα διατηρημένο τοπικό χρώμα. Αριθμεί 11.000 κατοίκους με γεωργικές και τουριστικές τις κύριες ασχολίες τους. Με την ξενάγηση των ντόπιων μαθητών αποκάλυψε τα μνημεία της στους έλληνες.

Ο μεγάλος γοτθικός ναός του Αγ. Γενεσίου (SantGen?s) με το θρύλο του απλήρωτου αρχιτέκτονα μηχανικού και το ημιτελές καμπαναριό, το τείχος με την πύλη που περιέκλειε την πόλη και σώζεται ένα τμήμα του, χαραγμένες σε πέτρα πάνω από θύρες σπιτιών χρονολογίες του 18ου αι., η τοπική παράδοση του πύργου του βασιλιά με τη χτισμένη πύλη των μαγισσών, η δευτεριάτικη λαϊκή αγορά στον κεντρικό δρόμο και την πλατεία, το Δημαρχείο, ο παρακείμενός του παλαιός ναός του Αγ. Αντωνίου διασκευασμένος σε εκθεσιακό χώρο με μιαν ενδιαφέρουσα έκθεση φωτογραφίας, το Μουσικό Σχολείο (Ωδείο της πόλης) στα αναπαλαιωμένα κτίρια ενός παλαιού μοναστηριού, το Πνευματικό κέντρο, με υπαίθριες κυρίως μουσικές εκδηλώσεις στον ευρύ περιβάλλοντα χώρο κατά τη θερινή περίοδο και το υπόλειμμα του καναλιού που έπλεναν οι γυναίκες περασμένων εποχών τα ρούχα, ήταν οι κύριοι σταθμοί της ξενάγησης.

Στη Sagrada Familia

Στην εντυπωσιακήν έπαυλη ενός παλιού κατοίκου που πλούτισε στην Αμερική (Ινδιάνου) έχει εγκατασταθεί με τις πιο σύγχρονες αντιλήψεις κι εκμετάλλευση των τεχνολογικών ? ψηφιακών δυνατοτήτων, το ?Μουσείο της Μεσογείου?. Αφού το επισκέφθηκε η αποστολή, είδε εκθέματα και βιντεοπροβολές, ώς και τη μουσική και τα προβλήματα απ? τους εν εξελίξει πολέμους, στάσεις ? ταραχές στην κοινή μας αυτή κι ιστορική θάλασσα, επισκέφθηκε και μια έκθεση ζωγραφικής του Joan Fuster στο ισόγειο. Στη μεγάλη παρακείμενην αίθουσα ομιλιών ? συνεδρίων, προσφέρθηκε κέρασμα στα παιδιά και τους εκπ/κούς με ελιές, τσιπς, αναψυκτικά  και η υπεύθυνη των Πολιτιστικών δραστηριοτήτων του Δήμου, ήλθε και μίλησε στους έλληνες επισκέπτες, μεταφέροντας το χαιρετισμό του Δημάρχου. Κατόπιν δώρισε από μια τσάντα με αναμνηστικά στα μέλη της ελληνικής αποστολής. Αντιφώνησαν με ευχαριστίες και συγχαρητήρια για τα επιτεύγματά τους και την εικόνα της πόλης, οι έλληνες.

Απ? τον στενό με διατηρημένο το παλιό του χρώμα, όπως και τα κτίριά του, δρόμο  των ευκατάστατων της πόλης, οι περιηγητές επέστρεψαν στο Σχολείο για να πάνε στα σπίτια της φιλοξενίας ένα ζεστό μεσημέρι μιας πλούσιας σε εμπειρίες ημέρας. Το απόγευμα η αποστολή μετέβη στο παραλιακό και τουριστικό θέρετρο Λ?Ασταρτίτ (L?Estartit). Μεγάλα ξενοδοχεία, ωραία αμμώδης παραλία και λίγο πάνω απ? τα σπίτια, η πλαγιά κατάφυτη από πεύκα. Δυο μέλη καθυστέρησαν να τα φέρουν οι φιλοξενούντες. Με λύπη οι υπόλοιποι επιβιβάστηκαν σ? ένα πλοίο για μια βόλτα γύρω απ? τα κοντινά νησάκια Μέδας (7 βραχονησίδες) ακριβώς απέναντι. Το πλοίο παρείχε τη δυνατότητα θέασης του βυθού απ? τα ύφαλά του, (που ήταν γυάλινα/διαφανή) φύκια και ψάρια μιας προστατευόμενης θαλάσσιας περιοχής. Αφού απόλαυσαν τη μίνι κρουαζιέρα, η αποστολή είδε το δειλινό, επιστρέφοντας στη βάση του ο καθένας.

Οι εκπ/κοί επισκέφθηκαν τη Βιβλιοθήκη της Τορρουέλλια που βρίσκεται στην άλλη άκρη της χωμάτινης αυλής του ?Μουσείου της Μεσογείου?. Ένα μοντέρνο αρχιτεκτονικά κτίριο, πολύ ευρύχωρο με τζάμια για άπλετο φως και βιβλία τοποθετημένα σε δυο ορόφους βιβλιογραφικά κατανεμημένα με ευδιάκριτες κατατοπιστικές επιγραφές  κάθε ενότητας/είδους. Τη φροντίζει τριμελές προσωπικό, έχει κατάλληλα διαμορφωμένους χώρους παιδικής βιβλιοθήκης, για διαλέξεις- μαθήματα και λειτουργεί απογευματινές ώρες. Εντοπίστηκαν στον τομέα Ιστορία και βιβλία περιόδου που αφορούν και την περιοχή μας! Δωρίθηκε η μετάφραση απ? τον Γ. Κολιαβά 8 ποιημάτων του Τ. Παυλοστάθη στα καστιλιάνικα (πρώτη φορά στη γλώσσα αυτή!) σε βιβλίο με εξώφυλλο από περγαμηνή του εργαστηρίου βυρσοδεψίας Β. Αυγερινού κι έγινε μια εποικοδομητική συζήτηση, με τους ανθρώπους της Βιβλιοθήκης.

Μη λογαριάζοντας κούραση και χιλιόμετρα, η Λίνα μετέφερε με το αυτοκίνητο τους φιλοξενουμένους της στην μαγευτική παραλιακή κωμόπολη της L?Escala (Λ?Ασκάλα), πατρίδα του τροβαδούρου Τζ. Τέρου, που ανειλημμένες υποχρεώσεις του στη Βαρκελώνη, δεν του επέτρεψαν να τραγουδήσει για τους έλληνες φίλους του, πρόσφατα μεταφρασμέναστα καταλανικά και μελωποιημένα ποιήματα του Κ. Καβάφη. Απ? τον παραλιακό δρόμο πλάι στη θάλασσα, (που βρίσκεται πλησιάζοντας στην κωμόπολη, ψηλά πάνω της), αντίκρυσαν το σούρουπο στο βάθος απέναντι την ακτή του αρχαίου Εμπορίου. Σε μια έξοχα διαμορφωμένη παραλία, ενώ παραδίπλα τα σπίτια υψώνονταν στο βράχο, πάνω απ? την επιφάνεια της θάλασσας, η παρέα στην οποία προστέθηκε κι ο Ζουάν-Μαρία σύζυγος της Λίνας, απόλαυσε γεύσεις, ήχους και φώτα της δυτικής άκρης της Μεσογείου ένα εξαίσιο ανοιξιάτικο βράδυ.

Στο αρχαιολογικό μουσείο Empuries

Η Τρίτη 4 Απριλίου αφιερώθηκε σε επίσκεψη στην ιστορική και πανέμορφη πόλη της Ζιρόνα. Με το λεωφορείο της γραμμής η ελληνική αποστολή κι οι καταλανές καθηγήτριες/ ξεναγοί, ξεκίνησαν νωρίς το πρωί απ? την Τορρουέλλια για εκεί. Μετά μιας ώρας περίπου διαδρομή σε μια καταπράσινην ύπαιθρο και όμορφα χωριά πάνω στο δρόμο και παραμέσα, το λεωφορείο αποβίβασε τους επισκέπτες λίγο πιο κάτω απ? την ιστορική πλατεία της Ανεξαρτησίας με τη γλυπτή σύνθεση και τα έντονα λουλούδια στο κέντρο της. Θαύμασαν τα χρωματιστά ψηλά σπίτια πάνω στην όχθη του ποταμού που διασχίζει την πόλη κι άρχισαν ν? ανεβαίνουν προς το Μεσαιωνικό τμήμα της με το ρωμαϊκό τείχος, τον περίφημο καθεδρικό ναό και το ναό του Αγ. Ευτυχίου  (SantFeliu). Η Ζιρόνα είναι η πατρίδα της Λίνας κι έχοντας εκεί ανεξίτηλες μνήμες των παιδικών χρόνων, ένιωθε ιδιαίτερη τη διάθεση παρουσίασης των πολλών ομορφιών και μνημείων!

Αφού διέσχισαν την οδό των τειχών με το αρχαίο ψηλό πέτρινο όπλο, έφθασαν στην κορυφή ενός λόφου που δεσπόζει της Ζιρόνα. Επιβλητικός κι εντυπωσιακός εκεί ο καθεδρικός ναός της Παναγίας της Zιρόνα. Λίγο πιο πέρα υψώνεται ο ναός του Αγ. Ευτυχίου. Εντός του υπάρχουν κι άλλοι ναοί, μέσα στα πελώρια μπαρόκ λατρευτικά αυτά συγκροτήματα, τάφοι αγίων κι επισκόπων, κάποτε εντυπωσιακοί πίνακες ζωγραφικής (η μύγα με τα θανατηφόρα τσιμπήματα σε κτήνη κι ανθρώπους, έσωσε την πόλη απ? την πολιορκία των έφιππων γάλλων). Εντυπωσιακό Χριστιανικό Μουσείο εσωτερικό με διάφορων ειδών έργα τέχνης, κομψοτεχνήματα συγκεντρωμένα στις αίθουσές του, ο μεγάλος τάπητας της Δημιουργίας του κόσμου, μετά μια υπαίθρια εσωτερική αυλή με  τάφους μοναχών- ιερωμένων,  o πύργος του  Καρλομάγνου (la torre de Carlemany), ο Άγ. Πέτρος με τα κλειδιά του Παραδείσου στην δυσθεώρητου ύψους μαρμάρινη πρόσοψη, εκεί σε ψηλότερη βαθμίδα η Αγ. Λουθία  με δεμένα τα μάτια, αντίστοιχη προστάτις της δικής μας Αγ. Παρασκευής, ψηλά να τρυπούν τον ουρανό οι γωνίες των απολήξεων. Αναμνηστικές φωτογραφίες στον περίβολο των περίφημων αυτών εκκλησιαστικών μνημείων. Σ? αυτόν τον ιστορικό τομέα της πόλης είναι και το Πανεπιστήμιο, όπου διδάσκει κι ο Α. Αγιένσα. Από στενά μεσαιωνικά πλακοστρωμένα σοκάκια, που διέρχονται κι απ? την παλιά εβραϊκή συνοικία, η αποστολή οδηγήθηκε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας.

Στην αίθουσα εισόδου του Μουσείου συναντά ο επισκέπτης τις μάσκες (σαν αποκριάτικες φιγούρες) μικρών ? μεγάλων πνευμάτων, έκφραση της ταξικής διάρθρωσης και των αντιθέσεων εξ αυτής, παλιότερων εποχών. Μια καλή υποδοχή από τη Δ/ντρια κι ανάθεση σε μιαν εξαίρετη μουσειολόγο ? ξεναγό  της παρουσίασης κυρίως του εντυπωσιακού εκθέματος: Ενός ψηφιδωτού από πλούσιαν αγροικία του 2ου π.Χ. αι. ενός ισχυρού ρωμαίου που ζούσε 3χμ. έξω απ?την πόλη με παραστατικήν απεικόνιση των φάσεων μιας αρματοδρομίας, τα ονόματα των ηνιόχων στα ελληνικά, τα απρόοπτα της κούρσας και το νικητή. Μετά τη βόλτα στη σύγχρονη πόλη, με τα εξαίρετα δημόσια κτίρια, τα μεγάλα καταστήματα της αγοράς, τη γέφυρα Εϊφελ, οι επισκέπτες αφέθηκαν ν? ανακαλύψουν ό,τι άλλο θα ήθελαν, με τον τρόπο και τις δυνάμεις τους πια...

Μετά το φαγητό και τις αγορές βιβλίων, αναμνηστικών, cd, κ.ά., κατά τις οποίες συνάντησαν μαθητές- εκδρομείς κι από άλλο ελληνικό σχολείο του Λεκανοπεδίου, επιβιβάστηκαν ξανά στο λεωφορείο για επιστροφή στη βάση της φιλοξενίας τους. Το βράδυ εκείνο  η  Λίνα κι ο σύζυγός της παρέθεσαν δείπνο στο σπίτι τους στους έλληνες εκπ/κούς και τον Αουζέβι. Διημείφθη μια πολύ φιλική συζήτηση, με υπόκρουση ελληνικής μουσικής, πάνω σε πολλά θέματα κοινού ενδιαφέροντος, στοιχεία ομοιοτήτων και διαφορών των δυο λαών και των θεσμών τους, εκπ/κών κ.λπ. για το συμπλησίασμα και την καλλίτερη κατανόηση των δυο πλευρών, σχέδια νέων μελλοντικών ελληνοκαταλανικών δραστηριοτήτων, αλλά και την κρίση, που δε λέει να τελειώσει στην Ελλάδα. Εδέσματα εκλεκτά, τσουγκρίσματα ποτηριών κι ευχές, ώς αργά.

Την Τετάρτη 5 Απριλίου ξανά το πρωί στο Σχολείο InstitutMontgr?, όπου ο καθηγητής της Φυσικής Αγωγής είχε ετοιμάσει να παρουσιάσει στη μεγάλη κλειστή αίθουσα γυμναστικής, με σκηνή για θεατρικές παραστάσεις, παραδοσιακούς χορούς. Γρήγορα μπήκαν στο χορό κι οι έλληνες μαθητές κι οι χοροί ξεπέρασαν τα σύνορα των δυο χωρών, αφήνοντας μιαν ακόμη μοναδικήν εμπειρία στα παιδιά. Αμέσως μετά, τα μέλη του Προγράμματος, καταλανοί κι έλληνες, μαθητές κι εκπ/κοί επιβιβάστηκαν σ? ένα μικρό λεωφορείο  για το Emp?ries (Αμπούριας), τον αρχαιολογικό χώρο του αρχαίου Εμπορίου, αποικίας των Φωκαέων του 8ου π.X. αι., της μόνης σωζόμενης στην Ιβηρική χερσόνησο, έναντι 2-3 ρωμαϊκών. Φθάνοντας στον προορισμό, λίγο έξω απ? το χώρο, σε μια δενδρόφυτη περιοχή πάνω απ? τη θάλασσα, άρχισε να φυσά ένας ενοχλητικός άνεμος, σηκώνοντας και σκόνη.

Κατέφθασε ο Αουζέβι γενόμενος δεκτός με ενθουσιασμό απ? τους έλληνες κυρίως μαθητές, που έχοντας ακούσει τόσα γι? αυτόν, περίμεναν με ανυπομονησία να τον δουν και να τον γνωρίσουν. Θαύμασαν τα ελληνικά του κι όλοι μαζί μπήκαν σε ένα χώρο videoπροβολής κατατοπιστικής για την αρχαίαν αποικία, το ρόλο, τις δραστηριότητες ? ανταλλαγές των κατοίκων της με τους αυτόχθονες και τα ευρήματα απ? τις εδώ και πάνω από έναν αιώνα ανασκαφές. Στη συνέχεια, κάτω από ένα ψηλό βαθύσκιο δένδρο καθισμένα τα μέλη της αποστολής, άκουσαν εναλλάξ στα ελληνικά και τα καταλανικά τον Αουζέβι να εξηγεί για τη σημασία των αρχαίων εκεί ερειπίων και της ιστορίας στην προσπάθεια διαμόρφωσης απ? τους καταλανούς της δικής τους ιδιαίτερης ταυτότητας.

Συγκινητική υπήρξε η είσοδος στον αρχαιολογικό χώρο. Το αντίγραφο του κατασκευασμένου στην Ελλάδα μαρμάρινου αγάλματος του Ασκληπιού υψωνόταν στον πρωινόν ουρανό, τα ερείπια και το τί ήταν στην εποχή τους, μικρές κατοικίες, εργαστήρια, έφεραν το βήμα στην αρχαίαν αγορά, πλάι σε μια ντόπια δασκάλα που με πολύ ζωντανό τρόπο προσπαθούσε να μεταδώσει στους μικρούς μαθητές της το νόημα της επίσκεψης, οι δικοί μας στάθηκαν για μια ανάγνωση ενός σχετικού ποιήματος του Κ. Καβάφη από έλληνα και καταλανό μαθητή, στη γλώσσα του ο καθένας. Μετά έγινε ενημέρωση για τις εκδηλώσεις που λαμβάνουν χώρα εκεί και τις προετοιμαζόμενες για το άμεσο μέλλον. Σ? ένα κατάλληλα αναμορφωμένο ? προσαρμοσμένο  παλιό μοναστήρι, στην άκρη του αρχαιολογικού χώρου στεγάζεται το Μουσείο του Εμπορίου. Την αποστολή υποδέχθηκε, μίλησε στα παιδιά και προσέφερε αναμνηστικά δώρα, η Δ/ντριά του κ. Marta Santos, που έχει έλθει πριν από 9 χρόνια στους Δελφούς. Οι εκπ/κοί απάντησαν με ευχαριστίες, έκφραση της ιδιαίτερης σημασίας της εκεί επίσκεψης, χαρίζοντάς της την αποτυπωμένη σε περγαμηνή γκραβούρα της Άμφισσας. Η επίσκεψη συνεχίστηκε στην αίθουσα με το άγαλμα του Ασκληπιού. Μετά τα απαραίτητα πληροφοριακά στοιχεία, αναγνώστηκε επίσης από μαθητές ένα ποίημα του Γ. Ρίτσου στις δυο γλώσσες. Στην έξοδο απ? το Μουσείο βγήκαν οι καθιερωμένες φωτογραφίες κι η αποστολή ανηφόρισε στην υπερκείμενην αρχαία ρωμαϊκή πόλη. Αυτή είναι πιο εκτεταμένη, με πιο πλούσια τα ερείπια των μεγαλύτερων κτιρίων της, ώς το σημείο που ένα χαμηλό τείχος τη χώριζε απ? την περιβάλλουσα αγροτικήν ενδοχώρα.

Τα παιδιά κατευθύνθηκαν σε παρακείμενο πάρκο με ξύλινα παγκάκια και τραπέζια για μεσημεριανό. Οι εκπ/κοί με τον Αουζέβι πήγαν με το αυτοκίνητό του (μέσα πήραν στα χέρια την πολύ πρόσφατην έκδοση των μεταφρασμένων στα καστιλιάνικα απ? τον Πέδρο Μπάδενας, Ποιημάτων του Καβάφη) στο ραδιοφωνικό σταθμό της Λ?Ασκάλα για συνέντευξη. Η επίσκεψη ελλήνων στην περιοχή, ειδικά στον αρχαιολογικό χώρο του Αμπούριας, προκάλεσε το ενδιαφέρον των καταλανικών μ.μ.ε. και την παρουσίασαν. Με χαρά ο δημοσιογράφος του ραδιοφώνου ανέφερε ότι για πρώτη φορά ακουγόταν η ελληνική γλώσσα στη συχνότητα του σταθμού!

Στο μεσημεριανό γεύμα στο San Mart? d?Emp?ries η συζήτηση περιεστράφη γύρω απ? το αρχαιολογικό καύχημα της Καταλωνίας, με προσφορά δώρων στον Αουζέβι και ενημέρωση για τις επόμενες συναντήσεις στην Ελλάδα: τον Ιούνιο στην Αθήνα (συναυλία του Τζ. Τέρου) και τον Αύγουστο στην Υπάτη (ανακήρυξη του Αουζέβι σε επίτιμο δημότη). Τα παιδιά, όλα μια παρέα, είχαν περάσει κάποιες ευχάριστες ώρες, μετά την επιμορφωικήν επίσκεψη και μελαγχολικά, η επιστροφή στην Τορροέλια, είχε σημάνει και το επίσημο τέλος του Προγράμματος ?Αμφιτρύων?.

Ο σύζυγος της Λίνας, Joan-MariaPareta το απόγευμα πήγε, ξενάγησε και συζήτησε με τους εκπ/κούς στα κτήματα με τις μηλιές. Καλλιεργεί 125.000 δέντρα και παράγει 3.000 τόνους μήλα ετησίως. Τα διοχετεύει στην εγχώρια και αγορές του εξωτερικού, με αυξανόμενη τη ζήτηση, που τον ωθεί εσπευσμένα σε αύξηση της παραγωγής του. Η καλλιέργεια γίνεται με διαφορετικόν απ? το γνωστό σε μας τρόπο ανάπτυξης των δέντρων. Όχι ραντίσματα με χημικά ??δηλητήρια??, αλλά θειάφισμα τακτικό. Σκέπασμα των καλλιεργούμενων εκτάσεων με δίχτυ, μπολιάσματα, δοκιμή δημιουργίας νέων ειδών μήλων, διασταυρώσεις, κλαδέματα, ποτίσματα, κυνήγι των βλαβερών αρουραίων, μελίσσια στην άκρη κάθε σειράς δένδρων για υποβοήθηση της καρποφορίας. Μια παρουσίαση χρησιμώτατη, όχι για τον επαγγελματικό προσανατολισμό των μαθητών, αλλά και για ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα της παραγωγής στα καθ? ημάς, με υγιές επιχειρηματικό πνεύμα! 

Το βράδυ, σε ένα πολύ εγκάρδιο κλίμα, προσφέρθηκαν απ? την ελληνική πλευρά δώρα στους φιλοξενήσαντες. Μια αυθεντική γκραβούρα του 19ου αι. απεικονίζουσα τον Παρθενώνα κι ένας πίνακας ζωγραφικής με τη Θόλο των Δελφών, που άρεσαν και συγκίνησαν. Σαν άνθρωποι που τους δένουν πια ισχυροί δεσμοί φιλίας, έκαμαν τις ευχές τους για υγεία, νέες συναντήσεις κι ανταλλαγές. Αμέσως κατευθύνθηκαν στο εστιατόριο που δόθηκε το αποχαιρετιστήριο δείπνο. Παιδιά, εκπ/κοί και γονείς των καταλανών μαθητών, με όλα αυτά που τους συνέδεαν, ύστερα απ? τα δυο ταξίδια, πέρασαν μαζί τις τελευταίες στιγμές της επίσκεψης, είπαν τα δικά τους κι εξέφρασαν τις ευχαριστίες οι έλληνες με σύντομο λόγο, για τις καλές περιποιήσεις που δέχτηκαν. Απ? τους καταλανούς δόθηκαν επίσημες βεβαιώσεις συμμετοχής στο Πρόγραμμα. Η νύχτα ήταν σύντομη και δύσκολη. Αχάραγα, ώρα 6, στο σταθμό λεωφορείων της Τορροέλλια, μέσα σε έντονα φορτισμένη συναισθηματικά ατμόσφαιρα, αποχαιρετίστηκαν παιδιά, γονείς, εκπ/κοί της Καταλωνίας, με τους έλληνες φίλους τους του Γυμνασίου της Άμφισσας. Αυτοί με σπουδή, ξέροντας και την κίνηση στην είσοδο της Βαρκελώνης, πήγαν στο αεροδρόμιο κι επιβιβάστηκαν στο αεροπλάνο της επιστροφής.

Όταν το απόγευμα έφθασαν πίσω στην πόλη, είχαν τόσα να λένε και να θυμούνται για αξέχαστες μέρες, στιγμές κι αγαπημένα πρόσωπα φίλων στην Καταλωνία, την άλλη άκρη της Μεσογείου. Ήταν ένα Πρόγραμμα που με πολύ κόπο και προσοχή ετοιμάστηκε, που έφερε κοντά ανθρώπους νέους, γονείς κι εκπ/κούς και που θα αξιολογηθεί κι από τις δυο πλευρές το επόμενο διάστημα. Προέκυψε κι ένας άτυπος ??συναγωνισμός?? φιλοξενίας, όπου και οι φίλοι απ? την Καταλωνία έβαλαν τα δυνατά τους, αποσπώντας ευχαριστίες κι ειλικρινείς επαίνους απ? την ελληνική πλευρά. Απ? τις επαφές, τη φιλοξενία, τις συζητήσεις και περιηγήσεις διαπιστώθηκαν κι έγιναν φανερά τα πολλά κοινά στοιχεία που συνδέουν τους μεσογειακούς  αυτούς λαούς κι ειδικά τους ανθρώπους των δυο περιοχών. Προέκυψαν και μεγάλα περιθώρια ανάπτυξης αμοιβαία επωφελών σχέσεων, που βέβαια δεν είναι αρμοδιότητας της Εκπαίδευσης, αλλά κάποιων, που παρ? ότι προσκλήθηκαν, ήταν ??αλλού γιαλού??... Τα παιδιά, οι νέοι κι οι νέες του Γυμνασίου έδειξαν εξαιρετική φιλομαθή διάθεση, ακέραιο ήθος, προσαρμογή, πειθαρχία, επικοινωνιακήν ικανότητα με τις γνώσεις ? κυρίως τα αγγλικά, που είχαν. Μια μαθήτρια (η Μαριάννα), μιλούσε καλά τα καστιλιάνικα και βοήθησε, επαινούμενη δίκαια σε ένα Πρόγραμμα, που μόνο καλά είχε και που απ? τους καταλανούς υπάρχει ειλικρινής επιθυμία συνέχισης και διεύρυνσής του. Από ελληνικής πλευράς, οι ευχαριστίες σε όσους παραέξω συνέδραμαν στην επιτυχία του, δείχνει το πώς πρέπει να κινητοποιούνται φορείς και άνθρωποι για τέτοιους υψηλούς στόχους.